Het Arbobesluit omschrijft de noodzaak om een Risico-Inventarisatie en -Evaluatie (RI&E) uit te voeren van de aanwezige arbeidsmiddelen. Deze ‘verdiepende’ RI&E is bedoeld om de aanwezige risico’s vast te stellen die samenhangen met het veilig en gezond werken met de arbeidsmiddelen die aan de medewerkers ter beschikking zijn gesteld. Het is de bedoeling om de latente gevaren op te sporen, waarna kan worden vastgesteld hoe groot de risico’s zijn en welke maatregelen er moeten worden getroffen zodat veilig en gezond met de beschikbare arbeidsmiddelen kan worden gewerkt.
Conform de aanwezige nationale wetgeving moeten de arbeidsmiddelen die ter beschikking zijn gesteld aan werknemers voor 1 januari 1995 voldoen aan de eisen die zijn gesteld in de “Richtlijn Arbeidsmiddelen 2009/104/EG. Die richtlijn is opgesteld door de Europese Unie. Alle lidstaten hebben de verplichting deze richtlijnen op te nemen in de nationale wetgeving en hieraan te voldoen. De richtlijn Arbeidsmiddelen is opgenomen in de Arbeidsomstandighedenwet. Een richtlijn zou enige vrijheid kunnen inhouden doch omdat het een richtlijn betreft die afkomstig is van de Europese Unie moet deze worden gezien als een juridisch bindend document dat zelfs uitgaat boven de wetten van de individuele Lidstaten.
In de richtlijn Arbeidsmiddelen zijn minimum voorschriften geformuleerd met betrekking tot veiligheid en gezondheid in de gebruikssituatie, waaraan de arbeidsmiddelen moeten voldoen. Deze zijn opgenomen in de bijlagen I en II van deze richtlijn. Bijlage I bevat minimale technische eisen en bijlage II bevat bepalingen betreffende het gebruik van de arbeidsmiddelen. Uiteindelijk zorgt de Richtlijn Arbeidsmiddelen ervoor dat er een basisveiligheidsniveau ontstaat in de gehele E.G.
Naast de Richtlijn Arbeidsmiddelen is tevens de “Machinerichtlijn 2006/42/EG van kracht. De Machinerichtlijn richt zich voornamelijk op de machinebouwer en heeft betrekking op productveiligheid. De Machinerichtlijn is opgenomen in de Warenwet. De Richtlijn Arbeidsmiddelen ligt in het verlengde van de Machinerichtlijn. De Machinerichtlijn stelt daarbij vooraf strengere eisen aan de veiligheid dan de Richtlijn Arbeidsmiddelen. De Machinerichtlijn en de Richtlijn Arbeidsmiddelen vullen elkaar aan en zijn deels overlappend.
‘Best Practice’
Een aantal jaren geleden heeft DION Arbo & Milieu een nieuw format geïntroduceerd voor de risicoanalyse van arbeidsmiddelen/machines. Dit nieuwe format is op een bijeenkomst van Inspectie SZW gepresenteerd aan diverse branchevertegenwoordigers. Als goed voorbeeld uit de praktijk en best practice.
De methodiek wordt uitgevoerd met excel en heeft het uitgangspunt dat onherstelbaar letsel NIET acceptabel is. De methode geeft een waardering in een risicogetal, berekent het benodigde Performance Level (indien noodzakelijk) en geeft een oplossingsrichting voor een beheersmaatregel. De methode genereert automatisch een plan van aanpak.